زالزالک

کشاورزان به میوه ها و گیاهانی که خودرو رشد می کنند، در مقابل محصولاتی که کشت زراعی یا باغی دارند، محصولات وحشی می گویند. میوه و گیاهان خودروی وحشی همچنین در بسیاری اوقات اگر چه زیبایی و رنگ و روی نژاد های اصلاح شده ی محصولات باغی و زراعی را ندارند اما معمولا از نظر طعم و گاه خواص دارویی کیفیتی به مراتب بهتر دارند.

زالزالک (در زبان محلی به آن کویج یا ولیک هم می گویند) یکی از انواع این میوه ها است که معمولا نوع وحشی آن که به ویژه در شهر های شمالی ایران می روید، طعم و عطری منحصر به فرد و بهتر از گونه ی زراعی آن دارد.

زالزالک

• معرفی

زالزالک، میوه ای جنگلی که برای اولین بار در بخش هایی از آسیای شرقی و مناطقی از اروپا و قسمت هایی از جنوب قاره ی آمریکا (کشور مکزیک) به زیر کشت رفت. میوه ای با بیش از 20 گونه ی مختلف و در طیف های رنگی قرمز و نارنجی و گاهی سیاه که این روز ها می توان آن را در بسیاری از کشور های این کره ی خاکی یافت کرد.

در اوایل پیدایش و شناسایی این میوه توسط بشر از آن برای مقاصد درمانی استفاده می شد. اما به مرور زمان و با افزایش علاقه مردم به آن، مسیر ورود زالزالک به سبد غذایی خانوار ها هموار شد.

به واسطه ی طعم ترش و شیرین یا همان ملس خودمان، زالزالک در میان ما ایرانی ها هم بسیار محبوب است و می توان درخت آن را در استان های غربی و مرکزی ایران (کهگیلویه و بویر احمد – اصفهان – زنجان – اردبیل- آذربایجان – لرستان – فارس و …) به وفور مشاهده کرد.

عمده ی مصرف این میوه به شکل خام است و معمولا در میان وعده ها مورد استفاده قرار می گیرد. در اندک مواردی اما با استفاده از زالزالک مربا، دسر و سرکه و ترشی نیز تهیه می شود که برای طعم دادن به مواد غذایی یا به عنوان چاشنی در کنار غذا مورد استفاده قرار می گیرد.

• کشور های تولید کننده ی زالزالک
  

در حال حاضر این میوه چندان جنبه ی صادراتی ندارد و کشور های تولید کننده ی اروپایی و آسیایی آن عموما زالزالک را به خاطر طعم و مزه ی دلپذیر و خواص دارویی فراوانی که دارد برای مصارف داخلی تولید می کنند.

در ایران هم به دلیل علاقه زباد مردم به این میوه، تولیدات آن به شکل انبوه انجام می گیرد و باغ های فراوانی در سطح کشور برای تولید زالزالک زیر کشت قرار گرفتند.

استان آذربایجان شرقی به عنوان بزرگ ترین تولید کننده در کنار شهر های خراسان، قزوین، زنجان، اردبیل، لرستان، گیلان، مازندران، فارس، اصفهان و کهگیلویه و بویر احمد از جمله استان هایی هستند که مرغوب ترین نوع زالزالک را تولید و روانه ی بازار می کنند.

• کالری زالزالک

مصرف هر 100 گرم از این میوه میزان تقریبی 30 کیلو کالری انرژی را به بدن تزریق می کند. در نتیجه می توان آن را جزو میوه های کم کالری قرار داد و اجازه ی مصرف آن در هر نوع رژیم غذایی را صادر کرد.

• ویتامین های زالزالک

زالزالک میزبان ویتامین های مختلفی است و می تواند به خوبی بدن را تقویت کند. ویتامین ث، ویتامین آ و ویتامین های گروه ب از جمله ویتامین هایی هستند که می توان با نوش جان کردن این میوه دریافت کرد. همچنین می توان با مصرف این میوه مقادیری از مواد مغذی کلسیم، آهن، منگنز، منیزیم و پتاسیم را نیز به بدن تزریق کرد.

علاوه بر موارد ذکر شده تیم سلامت بیا و یادبگیر لیست کاملی از ویتامین ها و مواد مغذی موجود در این میوه برای شما همراهان عزیز گردآوری کرده که می توانید در ادامه ی این بخش آن ها را در قالب یک تصویر مشاهده کنید.

خواص زالزالک

• زالزالک برای کنترل بی نظمی ضربان قلب
  

به گفته ی منابع معتبر مصرف این میوه می تواند بر روی عملکرد قلب بسیار تاثیر گذار باشد و ضربان قلب شدید و تپش بالا را تحت کنترل خود در بیاورد. به هیمن دلیل در اغلب کشور های اروپایی به ویژه در کشور آلمان برای درمان بی نظمی ضربان قلب از میوه ی زالزالک استفاده می شود.

• خواص زالزالک برای مبارزه با سرطان
  

به دلیل وجود ویتامین ث و در کنار آن آنتی اکسیدان در این میوه، مصرف زالزالک می تواند به خوبی سیستم ایمنی بدن را تقویت کند و احتمال ابتلا به بیماری های مختلف مثل سرما خوردگی و آنفولانز را تا حد زیادی کاهش دهد.

علاوه بر این، آنتی اکسیدان های موجود در این میوه برای مبارزه با انواع مختلف سرطان نیز بسیار مفید هستند و می توانند با افزایش تعداد گلبول های سفید خون از تشکیل سلول های سرطانی در بدن جلوگیری کنند و رادیکال های آزاد را از بین ببرند.

• خواص زالزالک برای کاهش وزن
  

اگر قصد کاهش وزن را دارید مصرف میوه ی زالزالک توصیه تیم سلامت بیا و یادبگیر به شما است. مصرف این میوه می تواند مانند یک مکمل غذایی باعث کاهش اشتها و در ادامه کاهش وزن در افراد مختلف شود.

علاوه بر این مصرف این میوه منجر به افزایش متابولیسم بدن می شود و فرایند سوزاندن چربی ها را سرعت می بخشد. پس اگر شما هم قصد کاهش وزن خود را دارید حتما از این میوه در برنامه ی غذایی خود استفاده کنید.

• حفظ سلامت دستگاه گوارش به کمک زالزالک
  

اگر چه اندک اما همین میزان ناچیز از ماده ی مغذی فیبر که درون این میوه کوچک قرار دارد می تواند به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک فراوانی کند و با پاکسازی سموم از آن فرایند دفع و هضم مواد غذایی را ساده تر کند. در نتیجه احتمال شکل گیری مشکلاتی چون نفخ و اسهال به طرز چشمگیری کاسته می شود.

• خواص زالزالک برای سلامت قلب و عروق
  

فلاونوئید موجود در این میوه دشمن کلسترول بد خون (LDL) و دوست صمیمی کلسترول خوب خون (HDL) است. یعنی مصرف این میوه کلسترول بد خون را کاهش و کلسترول خوب خون را افزایش می دهد.

علاوه بر این فلاونوئید ها در حفظ گردش خون بهتر در بدن نیز بسیار تاثیر گذار هستند و می توانند از لخته شدن یا مسدود شدن رگ های خونی جلوگیری کنند و از احتمال بروز سکته ی قلبی یا گرفتگی عروق بکاهند.

• زالزالک برای درمان فشار خون بالا
  

جدای از فلاونوئید ها مقداری از ماده ی مغذی پتاسیم نیز در این میوه ی کوچک و پر خاصیت وجود دارد که می تواند در درمان فشار خون بالا بسیار موثر باشد. به خصوص اگر از این میوه به صورت دمنوش یا چای استفاده شود.

همچنین به واسطه ی خاصیت ضد التهابی موجود در این میوه، مصرف آن هر گونه التهاب و فشار را از روی رگ های انتقال دهنده ی خون بر می دارد و بدین ترتیب به درمان فشار خون بالا کمک می کند.

• جلوگیری از آب مروارید

این میوه حاوی مقادیری ویتامین آ است که برای قوه ی بینایی بسیار مهم و حیاتی است و می تواند از بروز مشکلات چشمی مثل آب مروارید در میانسالی و کهنسالی جلوگیری کند.

• خواص زالزالک برای درمان بی خوابی

برای داشتن خوابی راحت و آسوده پیشنهاد می شود تا چند ساعت پیش از رفتن به رخت خواب چای زالزالک بنوشید. برای درست کردن این چای در اولین قدم باید آب را روی گاز قرار دهید و صبر کنید تا به جوش بیاید.

حالا 3 یا 4 عدد از میوه ی زالزالک را در این آب جوش بریزید و اجازه دهید تا به مدت 10 دقیقه با شعله ی ملایم روی گاز باشد. در انتها میوه ها را با استفاده از یک قاشق از آب جوش خارج کنید و از نوشیدن چای خود لذت ببرید.

مضرات زالزالک

• از مصرف زالزالک کال به جد پرهیز کنید
  

نه تنها این میوه بلکه از مصرف هر میوه ی دیگری به صورت کال یا نرسیده به جد پرهیز کنید. چرا که هضم میوه ی کال برای دستگاه گوارش بسیار دشوار است و می تواند موجب ایجاد ناراحتی در معده و روده شود.

لازم است بدانید که مصرف میوه ی زالزالک به صورت کال یا نرسیده باعث ایجاد درد در معده و روده می شود و در ادامه نفخ و ورم روده را با خود به همراه دارد. پس لطفا و حتما از نوش جان کردن این میوه به صورت کال خودداری کنید.

علاوه بر این مصرف بیش از اندازه ی آن چه به صورت خام و چه به صورت دمنوش و چای تپش قلب را بالا می برد منجر به شکل گیری علائمی مثل سردرد، خستگی، حالت تهوع و خواب آلودگی می شود.

• تداخل دارویی

مصرف هم زمان این میوه با برخی از دارو ها به دلیل عدم سازگاری می تواند خطر آفرین باشد. به خصوص برای افرادی که از مشکلات قلبی رنج می برند و بابت آن دارو مصرف می کنند.

لذا توصیه می شود تا این دسته از افراد از مصرف این میوه پرهیز کنند یا دست کم پیش از مصرف آن به پزشک معالج خود مراجعه کنند و در این مورد با او مشورت کنند تا خدایی ناکرده دچار اثرات ناشی از تداخل دارویی این میوه نشوید.

• خانم های باردار و مادران شیرده
  

مصرف میوه زالزالک در دوران حاملگی و شیردهی باید کاملا کنترل شده باشد و از زیاده روی در مصرف آن پرهیز شود. چرا که می تواند بر سلامت جنین در دوران بارداری و میزان شیر مادر در دوران شیردهی تاثیر منفی داشته باشد.