از نظر من فیتونیا یکی از خاص ترین گیاهان موجود در این کره ی خاکی است. این جمله بخشی از نقل قول گبی سانتیاگو سرپرست باغبانی وبسایت rooted درباره ی گیاه فیتونیا است. گیاهی خاص با برگ هایی زیبا و طرح دار که از جمله محبوب ترین ها برای ساخت تراریوم یا همان باغ شیشه ای است.
فیتونیا
برگ نعنایی، پوست ماری، گل مزاییکی، این ها نام هایی است که به فیتونیا، این گیاه حساس و زیبا نسبت داده شده است. گیاهی بومی کشور گرمسیری و بهشتی پرو، عاشق رطوبت و دوستدار آب و آبیاری که نگهداری از آن ساده و بی دردسر است.
برگ های آن سبز و پوشیده از رگ برگ های رنگی (قرمز و ارغوانی و سفید) است. گل های سفید و زمان شکوفایی آن ها تابستان است که البته باید بدانید که جنبه زینتی چندانی ندارد و توصیه می شود که برای پرپشت شدن گیاه گل ها را بچینید.
اگر آن را در باغ یا باغچه بکارید شروع به پخش شدن می کند و روی خاک را کاملا می پوشاند اما اگر این گیاه را در گلدان قرار دهید و بخواهید آن را در منزل یا محل کار خود نگه دارید می تواند نقش یک گیاه زینتی را با برگ های خاصش برای شما بازی کند.
فیتونیا سمی نیست…
فیتونیا کاملا غیر سمی و بی خطر است و هیچ گزارشی تا به این لحظه که تیم نگهداری گیاهان آپارتمانی بیا و یادبگیر در حال نگارش این مقاله است در خصوص مسمومیت به دلیل لمس یا جویده شدن برگ های آن ارائه نشده است.
شرایط مراقبت و نگهداری از فیتونیا
-
آب
بحث آبیاری برای فیتونیا از حساسیت بالایی برخوردار است. چون هر گونه قصور در انجام این فرایند (کم یا زیاد) می تواند منجر به آسیب دیدن آن شود. برای این گیاه آب مانند دارویی برای زنده ماندن است بنابراین باید همواره این دارو به اندازه و به موقع به پای آن ریخته شود.
بهترین زمان برای آبیاری این گیاه وقتی است که خاک آن خشک شده است. همچنین آبیاری باید به اندازه ای انجام شود که بتوانید خروج آب از زیر گلدانی را مشاهده کنید. در انتها نیز آب جمع شده در زیر گلدانی را خالی کنید.
-
نور
باید فیتونیا را در بخشی از منزل یا محل کار خود قرار دهید که نور مایل و غیر مستقیم خورشید به آن بتابد. برای این منظور پیشنهاد تیم نگهداری گیاهان آپارتمانی بیا و یادبگیر مستقر کردن آن در پشت پنجره ای است که با یک پرده ی نازک پوشیده شده است.
جالب است بدانید که در برخی منابع فیتونیا گیاهی معرفی شده که به نور کم برای رشد نیاز دارد که باید گفت این تعریف کاملا اشتباه است، چرا که نور کم باعث رشد علفی و افزایش طول ساقه ی آن می شود. علاوه بر این نور کم شادابی و طراوت را از فیتونیا می گیرد و سبب پژمردگی و بی حالی آن می شود.
-
دما
مثل اکثر گیاهان آپارتمانی دمای اتاق برای نگهداری فیتونیا هم مناسب است. اما اگر بخواهیم برای آن یک بازه ی مشخص تعیین کنیم می توانیم 15 تا 30 درجه ی سانتی گراد را دمایی بدانیم که این گیاه می تواند بدون هیچ گونه مشکلی در آن زنده بماند.
همچنین باید بدانید که هوای سرد و دمای کمتر از 15 درجه ی سانتی گراد به هیچ عنوان باب میل فیتونیا نیست و می تواند رشد آن را متوقف کند. پس اگر می خواهید که گیاه شما همواره شاداب و سر حال به نظر برسد باید دمای محل نگهداری آن را بین 15 تا 30 درجه سانتی گراد نگه دارید.
-
خاک
زهکشی بالا و سبک بودن دو ویژگی مهمی است که خاک فیتونیا باید داشته باشد. سعی کنید تا حد امکان خاک این گیاه را از فروشنده های معتبر در زمینه ی گل و گیاه تهیه کنید. همچنین می توانید با ترکیب پیت ماس، پرلیت و خاک برگ به ترتیب 1 و 1 و 2 قسمت از هر کدام خاک مورد نیاز این گیاه را به صورت دستی نیز بسازید.
-
کود
فیتونیا را فقط در نیم سال اول (بهار و تابستان) و با استفاده از کود های مخصوصی که فروشگاه های گل و گیاه برای گیاهان آپارتمانی ارائه می کنند هر دو ماه یک بار تقویت کنید تا رشد خوب و قابل قبولی داشته باشد.
از کود دهی به این گیاه در نیم سال دوم اما به جد پرهیز کنید. چون در این زمان گیاه مشغول استراحت است و کود دهی در این دوره می تواند باعث آسیب دیدن آن شود. برای فیتونیا کود دهی در فصول سرد سال درست مثل غذا خوردن ساعت 12 شب می ماند. گیاه را سنگین می کند و مانع از استراحت کامل آن می شود.
-
تعویض گلدان
ریشه ی این گیاه در سطح خاک گسترش پیدا می کند و رشد عمقی چندانی ندارد. بنابراین نیازی به تعویض گلدان آن به صورت سالیانه نیست. پیشنهاد تیم نگهداری گیاهان آپارتمانی بیا و یادبگیر برای تعویض گلدان فیتونیا هر 2 سال یک بار است. البته به شرطی که ریشه ی آن سر از خاک بیرون آورده باشد و جایی برای رشد نداشته باشد.
روش های تکثیر گیاه فیتونیا
پیشنهاد تیم نگهداری گیاهان آپارتمانی بیا و یادبگیر برای تکثیر فیتونیا استفاده از روش قلمه از ساقه است. روشی که چند مرحله ی ساده دارد اما درصد موفقیت آن بسیار بالا است. همچنین اگر زمان مناسب است و قصد تعویض گلدان آن را دارید تکثیر به روش تقسیم بوته نیز می تواند راهکاری خوب برای تکثیر این گیاه باشد.
-
تکثیر فیتونیا به روش قلمه از ساقه
این روش دارای مراحل ساده ای است که با انجام آن ها می توانید یک فیتونیا جدید برای خود ایجاد کنید. پس مراحل زیر را با دقت انجام دهید تا گیاه جدید سالم بماند.
- فرایند تکثیر باید در فصل بهار انجام شود. چون در این زمان گیاه بیدار و در حال تنفس است.
- یک ساقه به طول 10 سانتی متر انتخاب و با استفاده از یک قیچی تیز آن را از گیاه مادر جدا کنید.
- برگ های اضافی را جدا و قلمه را در خاکی مناسب و مرطوب بکارید.
- قلمه را در محلی قرار دهید که دمای آن بین 20 تا 24 درجه سانتی گراد باشد.
- سعی کنید همواره سطح خاک را مرطوب نگه دارید. برای این مهم می توانید هر زمان که خاک کمی رو به خشکی رفت با استفاده از یک اسپری آن را آبیاری کنید تا رطوبت مورد نیاز فیتونیا جوان تامین شود.
- همچنین برای تامین رطوبت این گیاه در منزل می توانید یک کیسه ی پلاستیکی را روی آن بکشید. به طوری که با قلمه هیچ برخوردی نداشته باشد. همچنین برای جلوگیری از ایجاد قارچ لازم است چند سوراخ روی کیسه پلاستیکی ایجاد کنید تا هوا به داخل راه داشته باشد.
- بعد از گذشت 2 یا 3 هفته از کاشت قلمه فرایند ریشه زایی آغاز می شود.
- به محض رشد برگ های جدید می توانید پلاستیک را از روی گیاه بر دارید و کم کم آن را به محیط نگهداری جدید انتقال دهید.
-
تکثیر فیتونیا به کمک تقسیم بوته
این روش ساده تر از روش قبلی است و به راحتی می توان آن را انجام داد. کافی است ریشه ی گیاه خود را در زمان تعویض گلدان با استفاده از یک چاقوی تیز و تمیز به دو قسمت تقسیم کنید و هر قسمت را در یک گلدان جداگانه بکارید.
سپس روی آن ها را با کیسه ی پلاستیکی بپوشانید تا رطوبت مورد نیاز آن ها تامین شود. فراموش نکنید که روی کیسه ها سوراخ هایی برای ورود هوا ایجاد کنید. هر زمان که گیاه ها شروع به جوانه زدن کردن می توانید کیسه را بردارید و آن ها را به محل جدیدی برای نگهداری انتقال دهید.
آفات و بیماری های فیتونیا
فیتونیا گیاه حساسی است و مواجه ی آن با آفات و بیماری ها کمی زیاد است. اما نباید خیلی نگران سلامت آن باشید چون در این بخش به نکات و طرفند هایی اشاره می کنیم که به کمک آن ها می توانید گیاه خود را از شر آفات و بیماری ها حفظ کنید.
-
علت زرد شدن برگ های فیتونیا چیست؟
آبیاری بیش از اندازه یا غرقاب کردن این گیاه عاملی بر زرد شدن برگ های آن است. آبیاری باید تنها زمانی انجام شود که بخش رویی خاک گیاه کاملا خشک است.
-
چرا برگ های فیتونیا می ریزد؟
چرا برگ های فیتونیا می ریزد؟ سوالی که تعداد دفعات تکرار آن بسیار زیاد است. عمدتا دلیل ریزش برگ ها به خاطر کم آبی یا پر آبی است. یعنی یا گیاه انقدر بی آب شده که توان نگه داشتن برگ ها را ندارد یا به قدری آبیاری شده که دیگر میلی به نگهداری برگ های خود ندارد.
فیتونیا را به اندازه و طبق دستورالعملی که در بخش آب آموزش داده شد آبیاری کنید. تنها زمانی که خاک آن خشک شده و هنگام لمس خاک هیچ گونه نم یا رطوبتی حس نمی شود.
-
دلیل چروک شدن برگ های فیتونیا
چروک شدن برگ ها معمولا به دو دلیل نمایان می شود. اول قرار گرفتن گیاه در برابر نور مستقیم خورشید که باید با جابجایی گلدان آن به محلی که نور به صورت فیلتر شده به آن می تابد این مشکل را مرتفع کنید و دوم آبیاری بیش از اندازه که باید با کنترل میزان آبیاری از چروک شدن برگ ها جلوگیری کرد.
